چگونه انگیزۀ کارکنان را حفظ کنیم؟
اگر کمی در حوزۀ مدیریت مطالعه داشته باشید، به وضوح متوجه می‌شوید که جذب کارکنان ایده‌آل و ماهر فرایند دشوار و پردردسری برای مدیران منابع انسانی است.
با وجود این، موضوعی که مهم‌تر از مرحلۀ جذب کارمند است، نگه داشتن آن است. مسائل فراوانی در خروج کارکنان از محیط کار موثر هستند و بر همین اساس راه‌حل‌های متفاوتی هم پیشنهاد شده‌اند که هر کدام بر روی یکی از این مولفه‌ها تمرکز می‌کنند.
اغلب پیشنهاد شده است که مدیران برنامه‌ای متشکل از چندین راه‌حل را در نظر بگیرند تا بتوانند حداکثر زمان باقی ماندن کارمندان در مجموعه را تضمین کنند، اما این موضوع نیازمند آن است که اطلاعاتی هر چند کلی از دلایل ترک سازمان در اختیار آن‌ها گذاشته شود.
یکی از دلایلی که کارکنان به خاطر آن سازمان را ترک می‌کنند، بی‌انگیزگی آن‌هاست. انگیزه در علاقۀ فرد به شغل و مسئولیتش، دلبستگی او به مجموعه و بازده فعالیتش اثر مستقیم دارد و به همین دلیل نباید اثرات آن دست‌کم گرفته شود.
در واقع عملکرد آن مشابه سوخت برای خودرو است: فرقی نمی‌کند خودرویی که استفاده می‌کنید چقدر مدرن باشد و چقدر به آن رسیدگی کرده باشید. بدون سوخت، بالاخره متوقف خواهید شد. پس به خصوص مدیران منابع انسانی باید دقت داشته باشند که از بی‌انگیزگی کارکنانشان غفلت نکنند.
در این مطلب تلاش کرده‌ایم با پرداختن به چگونگی افزایش و حفظ انگیزۀ کارکنان، این مشکل را برای شما حل کنیم. با ما همراه باشید تا در این خصوص بیش‌تر بدانید.
فاکتورهای موثر در حفظ انگیزۀ کارکنان
در اولین گام بد نیست نگاهی به فاکتورهای موثر در حفظ انگیزۀ کارکنان بیندازیم. هر مدیری که کم‌ترین تجربۀ برخورد با کارمندان را داشته یا قبلاً به کار کارمندی مشغول بوده باشد، حتماً با کمی فکر کردن می‌تواند این موارد را نام ببرد.
با وجود این، شناخت مقدار اثر هر کدام از آن‌ها صرفاً با رجوع به تجربه ممکن نیست و نیازمند بررسی مطالعات این حوزه است. هرچه باشد، تجربه، تابع محیط خواهد بود و بنابراین تجربیات و دانسته‌های مدیر «الف» الزاماً برای مدیر «ب» کاربردی نیست.
برای مثال، اگر مدیر «الف» مسئولیت یک کارخانۀ بزرگ با حجم فراوانی نیروی کار متخصص را عهده‌دار باشد، اثر قدرشناسی را مهم‌تر از باقی عوامل می‌داند؛ در حالی که مدیر «ب» که در کارگاه کوچک با تعدادی کارگر جزء کار می‌کند، معتقد است دستمزد مهم‌ترین عامل ایجاد انگیزه خواهد بود.
طبق مطالعات، 9 عامل در انگیزۀ کارکنان موثر هستند که بسته به سطح اهمیت آن‌ها عبارتند از:
- انگیزۀ همکاران: 20%
- رضایت کاری و علاقه: 18%
- قدرشناسی سازمانی: 14%
- اعتقاد به اثرگذاری مثبت: 11%
- پتانسیل رشد و پیشرفت: 9%
- رضایت مشتریان: 9%
- دستمزد و مزایا: 8%
- رفتار مدیریت: 7%
- دلبستگی به سازمان: 4%
همان‌طور که این درصدها نشان می‌دهند، به شکل جالبی این ارتباطات بین همکاران است که مهم‌ترین عامل باقی ماندن یا نماندن آن‌ها در محل مجموعۀ شماست.
پس اگر روی حفظ و افزایش انگیزۀ کارکنانتان کار کنید اثر آن به صورت تصاعدی خود را در سازمان نشان خواهد داد. در عین حال، رضایت کاری که مشخص‌کنندۀ مهارت منابع انسانی در جذب کارکنان و قدرشناسی سازمانی که مسئله‌ای بسیار مهم برای کاهش نرخ خروج است در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
پس به طور خلاصه اگر جوّ محیط کار مثبت باشد، کارکنانی که جذب می‌کنید به کار خودشان علاقه داشته باشند و از عملکرد مثبت آن‌ها هم تقدیر کنید می‌توانید انگیزۀ کار را در سازمان بالا نگه دارید.
اهمیت ترتیب این عوامل را هم نباید فراموش کنید. حتی اگر حقوقی که می‌دهید بسیار بالا باشد، در فضایی با جوّ منفی که کارمندان علاقه‌ای به کار کردن ندارند و مدیران هم اهمیتی به انجام پروژه‌ها نمی‌دهند احتمال از دست دادن کارمند ماهر و زبدۀ شما بالاتر از حالت عادی خواهد بود؛
چون انگیزۀ آن‌ها به شدت پایین می‌آید. کسب‌وکارهای کوچک هم که مدت طولانی با حقوق نه چندان ایده‌آل با کارکنانشان کار می‌کنند اثبات دیگری برای این واقعیت هستند که حقوق اولویت اول برای ایجاد انگیزۀ کار نیست.
حالا شاید این سوال پیش بیاید که حفظ انگیزه مهم‌تر است یا افزایش آن؟
حفظ انگیزه یا افزایش آن؟
این سوال فرض غلطی در خصوص انگیزۀ کارمندان دارد. واقعیت این است که به مرور زمان همۀ کارکنان انگیزۀ خود را از دست می‌دهند. درست مثل مثالی که قبل از این مطرح کردیم، انگیزه مثل سوخت خودرو است و بنابراین با گذشت زمان مصرف می‌شود.
پس هر فعالیتی که به اسم حفظ انگیزه انجام می‌شود در واقع به افزایش آن منجر می‌شود، اما این افزایش اغلب با کاهش مداوم این منبع روانی در کارکنان خنثی شده و شرایط، ثابت باقی می‌ماند.
چرا بی‌انگیزگی کارکنان به مرور زمان پیش می‌آید؟
زندگی ما پر از فراز و نشیب است و بخشی از این مسائل هم مستقیماً با فضای کار ارتباط پیدا می‌کنند. گاهی یک مشتری عصبانی، رفتار نسنجیدۀ یک مدیر یا تأخیر در پرداخت دستمزد می‌تواند اثر منفی قابل توجهی در روحیۀ افراد داشته باشد.
از آن‌جایی که ذهن انسان‌ها در بسیاری از جوامع، روی نیمۀ خالی لیوان تمرکز می‌کند، این موارد به مرور زمان روی هم جمع می‌شوند و بی‌انگیزگی را به دنبال دارند.
حالا که این موضوع را هم شفاف‌سازی کردیم، بگذارید به این موضوع بپردازیم که چطور باید این عامل را در کارکنان افزایش دهیم.
بهترین روش‌های افزایش انگیزۀ کارکنان
مقابله با بی‌انگیزگی و در نتیجه بهبود این مسئله در کارکنانتان به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که مستقیماً با فاکتورهایی که قبل از این در موردشان صحبت کردیم ارتباط پیدا می‌کند.
برای مثال کمک به رشد افراد مستقیماً بر روی افزایش پتانسیل رشد و پیشرفت در ذهن آن‌ها اثر می‌گذارد. پس در نظر داشته باشید مواردی که در ادامه می‌آوریم همگی از اصولی تبعیت می‌کنند که پیش از این، آن‌ها را مطرح کرده بودیم.
- محیط کار جذابی را فراهم کنید: هیچ‌کس علاقه‌ای به کار در محیط کار آلوده، شلوغ و بی‌نظم ندارد. هم به جنبه‌های فیزیکی و هم به جنبه‌های روانی محیط کار خود فکر کنید و تلاش کنید فضایی به وجود بیاورید که افراد در آن احساس راحتی و آرامش داشته باشند.
- مدیری صادق، حامی و صمیمی باشید: به عنوان مدیر باید سعی کنید حتی‌الامکان از کارکنانتان حمایت کنید و در خصوص اشتباهات و موفقیت‌هایشان با آن‌ها صداقت داشته باشید. یک گفت‌وگوی دوستانه، حتی در راهروها یا بیرون از مجموعه، می‌تواند اثر مثبتی روی روحیۀ افراد بگذارد.
- از کارکنان قدرشناسی کنید: بحث قدرشناسی سازمانی موضوع بسیار مهمی است و مستقیماً با این موضوع ارتباط پیدا می‌کند که همۀ انسان‌ها دوست دارند دستاوردهایشان مورد تقدیر قرار بگیرد. در این خصوص شما را به مجموعه مطالبی که در زمینۀ قدرشناسی تهیه کرده‌ایم ارجاع می‌دهیم تا اهمیت آن برایتان شفاف‌تر شود.
- به کارکنان کمک کنید رشد کنند: این مورد برای کارمندان جوان‌تر که به دنبال تجربه‌اندوزی هستند اهمیت فراوانی دارد. اگر فرد متوجه شود که موقعیت کنونی او جای پیشرفت ندارد، طبیعتاً به بی‌انگیزگی دچار خواهد شد. پس تلاش کنید با چنین ذهنیتی مقابله کنید و شرایط را برای رشد کارکنان فراهم نمایید.
- از کارکنان فیدبک بگیرید: گرفتن فیدبک (بازخورد) از کارکنان این حس را در آن‌ها به وجود می‌آورد که برای نظرات‌شان اهمیت قائل هستید و تلاش مداومی برای بهبود شرایط کارشان دارید. این کار اثر واضحی بر روی دلبستگی آن‌ها به سازمان، دیدگاه‌شان در خصوص مدیریت و رضایتی که از فعالیت در پست کنونی خود دارند خواهد داشت و در نتیجه به شما در این زمینه کمک شایانی خواهد کرد.
- شفافیت در عملکرد سازمانی را فراموش نکنید: شفافیت در خصوص نحوۀ عملکرد و اهداف سازمان اهمیت فراوانی دارد. کارمندانی که نمی‌دانند چرا به آن‌ها فشار می‌آورید، به سرعت دچار بی‌انگیزگی می‌شوند. پس کمی شفافیت و ارتباط متقابل با کارکنان می‌تواند فوق‌العاده راهگشا باشد و به بهبود روحیۀ سازمان شما کمک کند.
- تلاش کنید مشکلات فردی کارکنان را درک کنید: این موضوع در کسب‌وکارهای کوچک بیش‌تر به چشم می‌آید. گرچه هرکس در یک سازمان وظایف مشخصی بر عهده دارد و عملاً چرخ‌دنده‌ای در ماشین مجموعۀ شماست، اما از یک دید دیگر این چرخ‌دنده‌ها همگی انسان هستند و ممکن است با مشکلات فردی و شخصی متعددی روبرو شوند. در اینگونه موارد سعی کنید این مسائل را درک کنید و از فشار آوردن بیش از حد به کارکنانتان پرهیز کنید.
جمع‌بندی
در این مطلب به بررسی حفظ انگیزۀ کارکنان و اهمیت تقویت آن پرداختیم و بحث کردیم که چه فاکتورهایی در آن موثرند. سپس روش‌هایی را با هم بررسی کردیم که به کمک آن‌ها می‌توانید این مهم را بهبود ببخشید.
بحث بی‌انگیزگی کارکنان و مقابله با آن برای کاهش نرخ خروج آن‌ها اهمیت فراوانی دارد و نباید به هیچ وجه آن را سرسری گرفت، بنابراین امیدواریم نکاتی که در این مطلب با شما در میان گذاشتیم بتواند راهگشا باشد و شما را در مسیر بدل شدن به خود بهترتان یاری دهد.
بدون دیدگاه