ضریب شرافت (DQ: Decency Quotient)

مدیران سازمان هر روز تصمیمات بزرگ و کوچکی می‌گیرند که بر کارمندان، مشتریان و حتی گاهاً بر روی کل جامعه اثر مثبت و یا منفی به همراه دارد. رهبران امروز و آینده به شرطی در کار خود موفق می‌شوند که بتوانند به ترکیبی از سه عنصر بهره هوشی (IQ)، هوش هیجانی (EQ) و ضریب شرافت (DQ) دست یابند و تعادلی بین این سه عنصر ایجاد نمایند. منظور از بهره هوشی تنها بهره‌مندی از ضریب هوشی نیست بلکه توانایی مدیر در ارائه‌ی ایده‌های کاربردی برای موفقیت سازمان در زمان مناسب است. مدیران سازمان با مفهوم هوش هیجانی نیز بیگانه نیستند. هوش هیجانی به معنای دست‌یابی به آگاهی از احساسات  خود و درک احساسات دیگران است. رهبران موفق سازمان‌ها از این قابلیت خود نباید برای دست‌کاری ذهن افراد در جهت منافع خود استفاده کنند بلکه باید در نتیجه آگاهی از عواطف و احساسات کارمندان، هم‌دلی کرده و رفتار مشفقانه نسبت به آن‌ها داشته باشند. از آن جا که هوش هیجانی می‌تواند جنبه منفی نیز داشته باشد، برخورداری از آن کافی نیست. باید عنصر بسیار مهم‌تری به کمک ضریب هوشی و هوش هیجانی بیاید تا قابلیت‌های افراد در جهت فریب دیگران برای دست‌یابی به منافع شخصی به کار گرفته نشود. این عنصر همان ضریب شرافت است که در این مطلب محور بررسی ما قرار خواهد گرفت. در ادامه به مفهوم ضریب شرافت و اهمیت آن خواهیم پرداخت.

ضریب شرافت چیست؟

ضریب شرافت (Decency Quotient) که به اختصار با (DQ) معرفی می‌شود، مفهومی فراتر از هوش اجتماعی دارد. شرافت در سازمان به این معناست که یک مدیر نه تنها نسبت به کارمندان و همکارانش احساس هم‌دلی دارد، بلکه تمایل واقعی برای مراقبت از آن‌ها را نیز از خود نشان می‌دهد. رفتار شرافت‌مندانه یک رهبر در تعاملات روزانه او با دیگران مشهود است؛ به این صورت که در محل کار به همراه تمرکز بر درست انجام شدن کارها، خواسته‌های خوب و مثبتی برای همه دارد. از همه مهم‌تر یک مدیر موفق و برخوردار از ضریب شرافت بالا در جهت اطمینان یافتن از این‌که همه کارمندان احساس ارزشمندی و احترام دارند به طور مشخص و موثری تلاش می‌کند. ضریب شرافت به کارمندان کمک می‌کند که قلب و ذهن خود را بر کاری که انجام می‌دهند متمرکز کنند.

اهمیت ضریب شرافت از نظر مدیران موفق

Ajay Banga مدیرعامل مسترکارت از جمله مدیران موفقی است که بر اهمیت ضریب شرافت در سازمان تاکید می‌کند. او در سخنرانی آغازین خود برای فارغ التحصیلان سال 2020، به رهبران آینده توصیه کرد که هوش و بهره عاطفی خود را با ضریب شرافت ترکیب کنند. بانگا می‌گوید: بهره هوشی و هوش هیجانی هر دو مهم هستند؛ اما چیزی که سازمان را به مکانی شاد و لذت‌بخش برای همه کارکنان تبدیل می‌کند این است که افراد، خصوصا مدیران با تفکراتی مشفقانه در محل کار حاضر شوند. شرافت پایه‌ای برای انواع روابطی است که احترام، نوآوری و تفکر عمیق را به همراه دارد. این همان چیزی است که به مردم کمک می‌کند تا به شما اعتماد کنند. اگر شرافت در سازمان زیر سوال برود چندین سال طول می‌کشد تا سازمان اعتماد عمومی را جلب کند.

بانگا برای تحت تاثیر قرار دادن فارغ التحصیلان در مورد اهمیت DQ به سه ویژگی که همه رهبران خوب دارند اشاره کرد: زیرکی، کنجکاوی و رقابت پذیری. با این حال، همان‌طور که بانگا می‌گوید، «وقتی فردی شرافت انسانی اولیه خود را به هر یک از این ویژگی‌ها اضافه می‌کند، تفاوت بین یک رهبر خوب و یک رهبر عالی که واقعاً قادر است اوضاع را به سمت بهتر شدن تغییر دهد، خواهید دید».

رئیس دانشکده کسب و کار فوکوا Dean Bill Boulding، اخیراً مقاله ای با عنوان «شرافت برای رهبران به اندازه هوش مهم است»، نوشته است. بولدینگ ضریب شرافت را این‌گونه توصیف کرده است: برخورداری از DQ به این معنی است که یک رهبر دارای دید واقع‌بینانه نسبت به حقایق داشته باشد. او می‌گوید DQ نشان می‌دهد که یک فرد نه تنها نسبت به کارمندان و همکارانش هم‌دلی می کند، بلکه میل واقعی برای مراقبت از آنها نیز دارد. ضریب شرافت به معنای خواستن چیزی مثبت برای همه در محل کار است و اطمینان از این‌که همه احساس احترام و ارزش دارند. برای تقویت فرهنگ شرافت و ترویج رهبری مشفقانه، رهبران باید در تمام تصمیمات تجاری شرافت را مد نظر داشته باشند. درست است که افزایش سودآوری از مهم‌ترین معیارهای موفقیت است؛ چراکه کسب و کار ما را سرپا نگه می‌دارد، اما مدیران نمی‌توانند در تعامل با انسان‌ها این مورد را به تنهایی مورد توجه قرار دهند.

چگونه ضریب شرافت اعضای سازمان تقویت کنیم؟

مدارس کسب و کار، دپارتمان‌های منابع انسانی و نویسندگان از کمبود شرافت در سازمان‌ها سخن می‌گویند. به عقیده آن‌ها DQ یا ضریب شرافت تمایل به انجام کار درست برای کارمندان و همکاران و خواستن مواردی نیک و مثبت برای همه افراد است. دقت در نحوه رفتار افراد با یکدیگر، گسترش اخلاق، ترویج صداقت و شفقت در بالا بردن ضریب شرافت نقش دارند. در ادامه سه گام اصلی برای تقویت ضریب شرافت افراد در سازمان را بیان می‌کنیم.

اطراف خود را با یک تیم متنوع احاطه کنید.

افراد به طور غریزی عادت دارند که اطراف خود را با افرادی شبیه به خودشان پر کنند. این باعث نوآوری و خلاقیت در سازمان نمی شود. افرادی با ایده های متفاوت اما هدف مشترک گرد هم آورید تا بتوانید ترکیب هوش، شرافت و هوش اجتماعی را در سازمان بنا کنید.

با تعصبات خود مقابله کنید.

هنگامی که یک تیم متنوع ایجاد کردید، غریزه شما درصدد مخالفت با نظراتی که با دیدگاه‌های شما متفاوت است، برمی‌آید. علت آن اصرار را بررسی کنید. از خود بپرسید: چرا این دیدگاه باعث آزار و عصبانیت می‌شود؟ نقاط ضعف سازمان شما دقیقا در همان جنبه‌هایی است که نسبت به تغییر آن کورکورانه اصرار می‌ورزید.

با شفافیت و صداقت رفتار کنید.

در زمان سختی و راحتی با صداقت رفتار کنید. سعی کنید عملکرد شما به گونه‌ای باشد که نسبت به دیگران و وجدان خود پاسخگو باشید. اگر مساله‌ای را از کارمندان پنهان کنید، کارمندان متوجه می‌شوند و نسبت به سازمان بی‌اعتماد می‌شوند. با از بین رفتن اعتماد، هم‌دلی، صداقت و شرافت در سازمان رنگ می‌بازد.

ابراز قدردانی کنید.

از کارمندان برای مشارکت در پروژه‌ها تشکر کنید. قدردان کار یک‌دیگر باشید و به دیگران کمک کنید تا کارشان را انجام دهند. برای افزایش ضریب شرافت، قدردانی و فروتنی به طور هم‌زمان باید تقویت شوند. به رسمیت شناختن خوبی‌ها و برتری‌های اطرافیانمان می‌تواند باعث شود که تمرکز کمتری روی خودمان داشته باشیم و بیشتر با دیگران هماهنگ شویم.

سخن پایانی

در این مقاله به تعریف ضریب شرافت و تشریح مفهوم شرافت در سازمان پرداختیم. دانستیم که ویژگی‌های بسیاری وجود دارد که تصور می‌شود باید رهبران به آن‌ها دست یابند. تعهد و انگیزه، شخصیت الهام‌بخش، توانایی تصمیم‌گیری و طرز فکر خلاقانه، ویژگی‌هایی هستند که اغلب به آن‌ها اشاره می‌شود و کارفرمایان به دنبال آن هستند. اما به نظر می‌رسد که این همه ماجرا نیست. عنصری که نشان می‌دهد یک رهبر با کارمندان هم‌دل است و میل آشکار و واقعی به مراقب از آن‌ها دارد، ضریب شرافت بالا است. وجود این عنصر در رهبران به کارکنان و همکاران احساس با ارزش بودن و مورد احترام بودن منتقل می‌کند و باعث ایجاد حس مثبت در کل فضای سازمان می‌شود.

پلتفرم بهبود تجربه کارکنان ریکو با بسترسازی مناسب جهت تقدیر از کارکنان، ارائه و دریافت بازخورد و اطلاع آنلاین از حس و حال جمعی سازمان در روزهای هفته، راهکارهایی کاربردی و موثری در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهد تا در تقویت ضریب شرافت همراه سازمان‌ها باشد.

جهت دریافت پلتفرم ریکو (دمو/رایگان) از اینجا درخواست نمایید.